Spis treści:
Nerwica lękowa — czym jest zespół lęku uogólnionego?
Nerwica lękowa (neurosis)to potoczna nazwa na zespół lęku uogólnionego, który jest jednym z rodzajów zaburzeń lękowych. Każdy doświadcza sporadycznie niepokoju, jednak osoby z zespołem lęku uogólnionego, doświadczają często intensywnego, nadmiernego, uporczywego niepokoju, strachu, zamartwiania się i stałego uczucia przytłoczenia. Osiowym objawem zespołu lęku uogólnionego jest uporczywe, nadmierne i nierealistyczne zamartwianie się o codzienne sprawy. Obawy mogą dotyczyć finansów, rodziny, zdrowia oraz przyszłości. Objawy zespołu lęku uogólnionego mogą być trudne do opanowania i przeszkadzać w odziennym funkcjonowaniu. Często towarzyszy mu wiele niespecyficznych objawów psychologicznych i fizycznych.
Nerwica lękowa może mieć źródło w dzieciństwie lub rozwinąć się w wieku dorosłym. W jej przypadku mogą występować objawy podobne do innych zaburzeń lękowych, takich jak zaburzenia paniczne czy zaburzenia obsesyjno-kompulsywne. [1] [2]
Zaburzenia lękowe – czym są?
Zaburzenia lękoweto grupa zaburzeń psychicznych, w których występuje odczuwanie lęku bądź strachu. Lęk jest definiowany jako zamartwianie się o przyszłe wydarzenia, a strach to reakcja na obecne wydarzenia. Zaburzenia lękowe stan psychologiczny i fizjologiczny, dlatego towarzyszą mu objawy poznawcze, somatyczne, emocjonalne oraz behawioralne. Symptomy zaburzeń lękowych to doznania fizyczne takie jak kołatanie serca, nudności, bóle w klatce piersiowej, duszność, biegunka, dreszcze, suchość w ustach, bóle brzucha oraz głowy. Występować może także bladość skóry, pocenie się, drżenie oraz rozszerzenie źrenic. Zaburzeniom lękowym często towarzyszą powtarzające się epizody nagłego uczucia silnego niepokoju, strachu czy przerażenia, które trwają kilka minut – są to ataki paniki. [3]
Uczucia lęku, niepokoju i paniki mogą być nieproporcjonalne do realnego zagrożenia i wpływać na codzienne funkcjonowanie nawet przez długi okres. Objawy mogą pojawić się w dzieciństwie lub wieku nastoletnim i utrzymywać się w dorosłości.
Istnieje wiele typów zaburzeń lękowych, między innymi są to uogólnione zaburzenie lękowe, społeczne zaburzenia lękowe – fobia społeczna, specyficzne fobie oraz zaburzenia lękowe związane z separacją. Ważne jest przeprowadzenie odpowiedniej diagnostyki, aby wybrać właściwe formy leczenia czy terapii. [4] [5]
Jakie są objawy nerwicy lękowej?
Lęk, zmartwienie lub objawy fizyczne powodują znaczny niepokój w życiu społecznym, zawodowym lub w innych dziedzinach życia. Obawy mogą przechodzić z jednych do drugich i mogą zmieniać się wraz z upływem czasu i wiekiem.
Najczęstszą formą objawów nerwicy lękowej (zespołu lęku uogólnionego) jest intensywne i irracjonalne zamartwianie się, na przykład o własne bezpieczeństwo czy bliskich lub ogólne poczucie, że wkrótce może wydarzyć się coś złego. Występuje tak zwany “lęk wolnopłynący”, lęk, który jest nieadekwatnie nasilony w stosunku do rzeczywistych zagrożeń. Objawy mogą zmieniać się w ciągu życia i powodować trudności w życiu społecznym, zawodowym oraz w innych dziedzinach życia. W przypadku nerwicy lękowej występują objawy psychiczne oraz fizyczne.
Natrętne myśli w nerwicy lękowej
Objawy psychiczne zespołu lęku uogólnionego to:
- Uporczywe, nadmierne zamartwiania się lub niepokój, które dotyczą wielu obszarów.
- W przypadku planowania i szukania rozwiązań, ludzie z zespołem lęku uogólnionego mogą rozważać wszystkie możliwe najgorsze przypadki.
- Osoby z nerwicą lękową wiedzą, że martwią się bardziej niż powinni.
- Interpretowanie sytuacji i wydarzeń jako zagrażające, nawet gdy nie są groźne.
- Problemy w radzeniu sobie z niepewnością.
- Niezdecydowanie oraz obawy przed podjęciem niewłaściwej decyzji.
- Niezdolność do odłożenia na bok lub porzucenia zmartwień.
- Niemożność zrelaksowania się, uczucie niepokoju, podniecenia lub napięcia.
- Zaburzenia funkcji poznawczych, trudności z koncentracją albo uczucie “pustki w głowie”.
Objawy somatyczne nerwicy lękowej
Fizyczne objawy zespołu lęku uogólnionego mogą obejmować:
- Osłabienie lub zmęczenie, wysoka męczliwość i ciągłe odczuwanie zmęczenia.
- Problemy z zasypianiem i/lub utrzymaniem snu.
- Napięcie mięśniowe lub bóle mięśni.
- Drżenie lub drgawki, uczucie rozedrgania.
- Nerwowość lub łatwość denerwowania się.
- Pocenie się, uczucie oszołomienia i braku tchu.
- Nudności, biegunka lub zespół jelita drażliwego.
- Bóle głowy, bóle mięśni, bóle brzucha i bóle o niewyjaśnionych przyczynach.
- Trudności w przełykaniu.
- Drażliwość i uczucie bycia „na krawędzi”.
- Wysokie tętno.
- Hiperwentylacja (gwałtowne oddychanie).
- Częste chodzenie do łazienki. [5]
Objawy zespołu lęku uogólnionego u dzieci i młodzieży
W przypadku dzieci i młodzieży poza genetyką i chemią w mózgu, znaczenie w rozwinięciu się nerwicy lękowej mogą mieć zahamowane zachowania – temperament, w którym dziecko jest bardziej skłonne do wycofywania się czy odczuwania strachu w nowych sytuacjach oraz tendencja do większej wrażliwości na uczucia lęku, w tym tendencja do skupiania się na objawach fizycznych i interpretowania ich jako niebezpieczne. Objawy nerwicowe u dzieci i młodzieży mogą być tożsame z objawami u dorosłych, ale mogą dodatkowo obejmować:
- Nadmierne zamartwianie się na temat wyników w szkole czy na zawodach sportowych, o bezpieczeństwo członków rodziny, punktualność, kataklizmy naturalne, wojnę nuklearną oraz inne katastroficzne wydarzenia.
- Niepokój u dziecka czy nastolatka może być związany z potrzebą dopasowania się do otoczenia.
- Bycia perfekcjonistą i potarzaniem zadań, dlatego, że nie są one doskonałe za pierwszym razem.
- Spędzanie zbyt dużej ilości czasu na odrabianiu lekcji.
- Niską samooceną.
- Poszukiwanie aprobaty.
- Występowanie częstych bólów brzucha oraz innych dolegliwości fizycznych.
- Unikanie chodzenia do szkoły lub unikanie sytuacji społecznych. [5]
Nerwica u osób starszych
Starzeniu się często towarzyszy lęk, a uogólnione zaburzenia lękowe to jedne z najczęściej występujących zaburzeń lękowych u seniorów. Osoby starsze mogą zamartwiać się swoim stanem zdrowia albo możliwą śmiercią. Diagnostyka w przypadku osób starszych jest szczególnie trudna, ponieważ trudno odróżnić objawy zaburzeń lękowych od stanów chorobowych często występujących u osób starszych takich jak demencja, depresja, lęki. Dlatego, jeżeli u starszej osoby, występują objawy somatyczne, które mogłyby być związane z ogólnym zespołem lękowym, warto skorzystać porady specjalisty.
Jakie są kryteria diagnostyczne nerwicy lękowej?
Objawy nerwicy lękowej (uogólnionego zespołu lękowego) według DSM-V to:
- Nadmierny niepokój i zamartwianie się przez co najmniej sześć miesięcy
- Trudności w kontrolowaniu zamartwiania się.
- Lęk jest związany z trzema lub więcej z poniższych objawów i trwa przez co najmniej 6 miesięcy:
- Niepokój, uczucie podniecenia lub napięcia.
- Łatwe męczenie się.
- Trudności z koncentracją lub pustka w głowie, drażliwość.
- Napięcie mięśniowe.
- Zaburzenia snu.
- Drażliwość.
- Lęk powoduje znaczny niepokój lub upośledzenie w sferze społecznej i zawodowej.
- Lęku nie można przypisać żadnej fizycznej przyczynie. [6]
Rodzaje zaburzeń lękowych
Uogólnione zaburzenia lękowe często występują wraz z innymi zaburzeniami lękowymi, takimi jak fobie, zaburzenia paniczne, zaburzenia stresowe pourazowe (PTSD), zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD) lub depresją czy nadużywaniem substancji.
Wyróżniamy następujące przykłady zaburzeń lękowych:
- Agorafobia. Występuje kiedy obawiasz się i często unikasz sytuacji, które mogą wywołać panikę i sprawić, że poczujesz się osaczony, bezradny czy zakłopotany.
- Zaburzenia lękowe związane z chorobą. Dotyczy to stanu, kiedy występuje silny lęk lub panika, które są spowodowane fizycznym problemem zdrowotnym.
- Uogólnione zaburzenia lękowe (kiedyś nerwica lękowa). Zamartwianie sięnieproporcjonalne do rzeczywistych okoliczności, które jest trudne do kontroli i wpływa na samopoczucie fizyczne.
- Zespół lęku napadowego (zaburzenia paniczne). Objawiają się atakami paniki — powtarzającymi się epizodami nagłego uczucia silnego niepokoju, strachu, przerażenia, który osiąga szczyt w ciągu kilku minut. Towarzyszą im uczucie duszności, bóli w klatce piersiowej, szybkiego, trzepocącego lub bijącego serca. Mogą one prowadzić do martwienia się i unikania sytuacji, w których ataki występowały.
- Mutyzm. Szczególnie dotyczy dzieci i przejawia się to w niezdolności do mówienia w pewnych sytuacjach, na przykład w szkole, pracy czy w sytuacjach społecznych, kiedy taka możliwość występuje w domu z bliskimi członkami rodziny.
- Lęk separacyjny (zaburzenia lękowe związane z separacją). To lęk występujący u dzieci, gdy są oddzielone od rodziców czy opiekunów, który jest nadmierny i nieadekwatny w stosunku do rozwoju dziecka.
- Fobia społeczna (zaburzenia lęku społecznego). Obejmuje wysoki poziom niepokoju, lęku i unikania sytuacji społecznych z powodu wstydu i obawy przed oceną czy negatywnym postrzeganiem przez innych.
- Fobie specyficzne. Mogą wywoływać ataki paniki i wiążą się z dużym niepokojem w kontakcie z konkretnym obiektem lub sytuacją oraz chęcią unikania ich.
- Zaburzenia lękowe wywołane przez substancje. Mogą powstać wskutek nadużywania narkotyków, leków, narażenie na działanie substancji toksycznych czy w skutek odstawienia leków. Objawiają się silnym lękiem lub paniką.
- Inne zaburzenia lękowe oraz nieokreślone zaburzenia lękowe. Dotyczą przypadków, które nie spełniają dokładnych kryteriów diagnostycznych innych zaburzeń lękowych, ale są znaczące i uciążliwe. [5]
Czy nerwica lękowa to choroba psychiczna?
Nerwica lękowa nie jest chorobą psychiczną, to zaburzenie psychiczne. Chorobami psychicznymi określa się problemy psychiczne z grupy psychoz.
Czynniki uogólnionego zespołu lękowego
Możemy wyróżnić następujące czynniki zespołu lękowego:
- Płeć żeńska.
- Panna lub kawaler.
- Słabe zdrowie.
- Niskie wykształcenie.
- Obecność czynników stresogennych.
Przyczyny nerwicy lękowej
Przyczyny nerwicy lękowej mogą obejmować:
- Różnice w chemii i funkcjonowaniu mózgu,
- Stres. Niewłaściwy styl życia może sprzyjać zaburzeniom lękowym.
- Chorobę fizyczną, taką jak cukrzyca, depresja lub inne choroby współistniejące.
- Genetykę. Jeżeli u krewnych pierwszego stopnia występuje uogólniony zespół lękowy, to jest 25% szans, że też będziesz go mieć.
- Czynniki behawioralne jak wykorzytanie seksualne w dzieciństwie. Znaczenie ma to jak rozwijała się osobowość. Może to skutkować różnicami w postrzeganiu zagrożeń.
- Nadużywanie substancji. Używki takie jak alkohol, narkotyki, papierosy a nawet kofeina mogą nasilać objawy lęku. [6]
Choroba podstawowa jako przyczyna zespołu lęku uogólnionego
Czasami lęk może pojawiać się w związku z chorobą podstawową. W niektórych przypadkach objawy lęku mogą być pierwszymi wskaźnikami chorób medycznych. Wśród takich chorób można wymienić:
- Choroby serca.
- Cukrzycę.
- Problemy z tarczycą, takie jak nadczynność tarczycy.
- Zaburzenia układu oddechowego, takie jak obturacyjna choroba płuc czy astma.
- Nadużywanie leków lub ich odstawienie.
- Odstawienie alkoholu, leków przeciwlękowych lub innych leków.
- Przewlekły ból lub zespół jelita drażliwego.
- Rzadkie nowotwory, które produkują pewne hormony walki lub ucieczki.
- Jako skutek uboczny stosowania niektórych leków.
Objawy zespołu lęku uogólnionego mogą wynikać z choroby podstawowej, szczególnie jeżeli:
- U rodziców lub rodzeństwa nie występują zaburzenia lękowe.
- Nie występowały zaburzenia lękowe w dzieciństwie.
- Nie występuje unikanie sytuacji czy rzeczy z powodu lęku.
- Nie ma historii zaburzeń lękowych – wystąpiły nagle i nie wydaje się, żeby miały związek z wydarzeniami życiowymi. [7]
Powikłania nerwicy lękowej. Jakie konsekwencje może mieć zespół lęku uogólnionego?
Możliwe powikłania zespołu lęku uogólnionego to:
- Upośledzenie zdolności do szybkiego i efektywnego wykonywania zadań, ze względu na problemy z koncentracją.
- Nadmierne skupienie uwagi i czasu na pewnych czynnościach.
- Problemu z funkcjonowaniem w pracy czy szkole.
- Izolacja społeczna.
- Obniżenie energii.
- Nadużywanie narkotyków lub alkoholu.
- Zwiększenie ryzyka wystąpienia depresji.
- Zwiększenie potencjału samobójczego.
Somatyczne powikłania zespołu lęku uogólnionego to:
- Problemy trawienne lub jelitowe, tj. zespół jelita drażliwego lub wrzody.
- Bóle głowy i migreny.
- Przewlekły ból i choroby.
- Problemy z zasypianiem oraz bezsenność.
- Problemy zdrowotne związane z sercem. [5]
Nerwica lękowa — leczenie — co na nerwicę lękową?
Leczenie farmakologiczne
W leczeniu farmakologicznym zespołu lęku uogólnionego stosuje się powszechnie między innymi selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) oraz selektywne inhibitory wychwytu noradrenaliny (SNRI).
Pierwszy z typów, selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny to leki przeciwdepresyjne, które mogą złagodzić objawy lęku i pomóc zmniejszyć objawy depresji, które często idą w parze z zaburzeniami lękowymi. Najczęściej lęki przy stosowaniu leków SSRI zmniejszają się po 2-6 tygodniach. Może być konieczne spróbowanie różnych leków. Jeżeli lek działa skutecznie, to zaleca się jego przyjmowanie przez kolejne 6-12 miesięcy, a następnie stopniowe zmniejszanie dawki. Może to zmniejszać ryzyko powrotu lęku. Przykłady leków SSRI stosowanych przy zaburzeniach lękowych to escitaloparm oraz paroksetyna.
W rzadkich przypadkach mogą wystąpić skutki uboczne stosowania leków SSRI w postaci:
- nudności,
- bezsenność,
- zaburzenia funkcji seksualnych, w postaci mniejszego zainteresowania seksem czy trudnością w osiągnięciu orgazmu. Wytrysk u mężczyzn może być mniej obfity lub w ogóle nie występować.
Efekty uboczne mogą ustępować po kilku pierwszych tygodniach stosowania leków.
Jeżeli leki SSRI nie działają, stosuje się inne rodzaje leków, na przykład SNRI. Mają one podobne działanie do SSRI. Przykładem leków SNRI są duloksetyna oraz wenlafaksyna.
Inne stosowane przy nerwicy leki to:
- Pregabalina. To lek zazwyczaj stosowany w leczeniu bólu związanego z nerwami, ale stosuje się go także w przypadku uogólnionych zaburzeń lękowych. Częstym skutkiem ubocznym tego leku są zawroty głowy oraz zmęczenie.
- Opipramol. Lek przeciwdepresyjny, którego skuteczność została słabo zbadana i z tego względu jest bardzo rzadko stosowany.
- Buspirone. Lek stosowany w celu złagodzenia lęku. Nie jest on dobrze przebadany, dlatego stosuje się go, jeżeli leki SSRI nie są skuteczne albo nie są dobrze tolerowane. Efekty uboczne tego leku to senność, nudności oraz problemy ze snem.
- Hydroksyzyna. Jest to lek przeciwhistaminowy, który może prawdopodobnie zmniejszyć objawy uogólnionych zaburzeń lękowych. Jest słabo przebadany w kontekście leczenia nerwicy, dlatego jest bardzo rzadko stosowany.
- Benzodiazepiny. To środki uspokajające, które pomagają załagodzić lęk. Ich działanie jest szybkie, ale istnieje ryzyko uzależnienia się już po kilku tygodniach stosowania, dlatego nie są zalecone w leczeniu zespołu lęku uogólnionego.
- Imipramina. Trójcykliczny lek przeciwdepresyjny stosowany w przypadku nerwicy lękowej, tylko, jeżeli inne leki nie są skuteczne.
- Kwetapina. To lek neuroleptyczny. Jest skuteczny w leczeniu lęku uogólnionego, ale zazwyczaj lepiej tolerowane są leki SSRI. [8] [9]
Podstawowe typy terapii zalecane w nerwicy lękowej – terapia poznawczo-behawioralna
Najbardziej przebadaną i najskuteczniejszą terapią w przypadku zespołu lęku uogólnionego jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT). Ten rodzaj terapii przynosi dodatkowe korzyści poza pomocą w zmniejszeniu odczuwania lęku – może pomóc na przykład z objawami depresji.
Zazwyczaj terapia poznawczo-behawioralna to cotygodniowe sesje trwające przez kilka tygodni lub miesięcy. Wyróżnia się dwie główne części terapii: część poznawczą, która dotyczy myśli i uczuć oraz część dotyczącą zachowania.
Cel terapii CBT to zmiana wzorów myślowych, które wyzwalają lęk poprzez naukę:
- identyfikowania i kwestionowania nierealistycznych lęków i strachu,
- ocena rzeczywistego prawdopodobieństwa wystąpienia wydarzeń, które wywołują lęk i strach oraz ich rzeczywistych możliwych konsekwencji,
- radzenia sobie z niepewnością.
Przykładem wzorców myślowych, które przyczyniają się do występowania uczucia niepokoju, są zniekształcenia poznawcze – błędy logiczne we wnioskowaniu czy sposobie myślenia. Ich identyfikacja i ćwiczenia utrwalające, prowadzone razem z terapeutą czy psychologiem mogą pomóc się ich pozbyć albo nauczyć się jak sobie z nimi radzić, a to może zniwelować objawy lęku. Możemy wskazać następujące błędy poznawcze:
To natychmiastowe wyciąganie skrajnych, przesadnych wniosków na temat skali możliwego zagrożenia, gdy tylko wydarzy się coś niepokojącego. Katastrofizowanie możemy zaobserwować, jeżeli ktoś przewiduje przyszłość, często w negatywny i przerażający sposób.
- Myślenie zero-jedynkowe (dychotomiczne, czarno-białe)
Występuje, jeżeli dostrzegamy dwie, skrajne możliwości, pomijając pośrednie. Taki sposób myślenia skutkuje szybkim wyciąganiem negatywnych wniosków.
Częstą skłonnością ludzi jest nadużywanie imperatywów – zwrotów takich jak „muszę” lub „powinienem”. Może to skutkować stawianiem sobie niemożliwych do spełnienia oczekiwań.
Częstym błędem poznawczym, jest założenie, że wiemy na pewno co myślą inni. Może to skutkować wyciąganiem negatywnych wniosków i niepokojem.
Ten typ błędu poznawczego przejawia się skłonnością do wyciągania zbyt ogólnych wniosków. Nadmierne uogólnianie występuje, kiedy na podstawie jednej przesłanki (sytuacji) wyciągamy twarde wnioski. Skutkiem takiego sposobu myślenia mogą być zbyt negatywne lub zbyt pozytywne przekonania, które mogą prowadzić do ryzykownej aktywności.
Ten typ zniekształceń poznawczych przejawia się przypisywaniem sobie i innym osobom negatywnych cech, kiedy nie ma do tego wystarczających przesłanek. Efektem tego może być niesprawiedliwa negatywna ocena swojej osoby lub innych osób.
Następna część terapii to dążenia do obniżenia poziomu lęku, który występuje w określonych sytuacjach poprzez zmianę zachowania. Konfrontuje się lęk w celu jego stopniowego przezwyciężenia. Na tym etapie pomocne mogą być techniki pozwalające zachować spokój, tj.:
- ćwiczenia oddechowe,
- progresywna relaksacja mięśni,
- trening autogenny,
- joga. [8]
Inne typy terapii zalecane w nerwicy lękowej
Pozostałe rodzaje leczenia psychologicznego to na przykład terapia psychodynamiczna, która skupiasię na próbie znalezienia możliwych przyczyn lęku, takich jak traumatyczne wydarzenia z dzieciństwa. Nie ma jednak wielu badań, które potwierdzałyby wysoką skuteczność tych metod w porównaniu do terapii poznawczo-behawioralnej.
Sposoby radzenia sobie z nerwicą lękową bez leków
Dla większości osób koniecznym rozwiązaniem może być terapia oraz farmakoterapia, jednak pomocne w przypadku nerwicy lękowej mogą być wcześniej omawiane zalecenia i techniki terapii poznawczo-behawioralnej, nawet jeśli nie są prowadzone w terapii. Na rynku można znaleźć literaturę do autoterapii, edukujące materiały video lub kursy. Dodatkowo pomocne mogą okazać się zmiany w stylu życia, tj.:
- Warto wprowadzić codzienną aktywność fizyczną. Ćwiczenia mają działanie silnie redukujące stres, mogą poprawić nastrój i pomóc utrzymać zdrowie. Ważne, żeby wprowadzać ćwiczenia stopniowo i powoli zwiększać ich intensywność.
- Bardzo ważny jest sen. Istotne, by spać odpowiednio dużo, aby uzyskać efekt wypoczęcia. W problemach związanych ze snem możesz zasięgnąć pomocy lekarza internisty lub psychiatry.
- Możesz stosować techniki relaksacyjne w postaci wizualizacji, medytacji, w celu załagodzenia niepokoju.
- Nie zapominaj o zbilansowanej diecie. Niedobory żywności mogą prowadzić do kłopotów z nastrojem.
- Unikaj używek. Alkohol oraz narkotyki czy leki brane w celach rekreacyjnych mogą rozwijać stany lękowe.
- Rzuć palenie oraz rozważ rezygnację lub ograniczenie spożycia kawy. Nikotyna i kofeina mogą nasilać stany lękowe.
- Pomocne może być skupienie się na teraźniejszości i wprowadzaniu możliwych obecnie zmian, zamiast rozpamiętywać problemy z przeszłości.
- W przypadku odczuwania niepokoju warto zastosować szybki spacer, czy hobby w celu odwrócenia uwagi od zmartwień.
- Spotkania towarzyskie mogą być remedium przypadku nerwicy lękowej.
- Grupy wsparcia dla osób z zaburzeniami lękowymi mogą być sposobem na znalezienie współczucia, zrozumienia oraz dzielenie doświadczeń.
Kiedy udać się do lekarza z nerwicą lękową?
Wizytę lekarską w związku z podejrzeniem nerwicy lękowej warto rozważyć, kiedy:
Odnosisz wrażenie, że Twoje zamartwianie się przeszkadza Ci w pracy, związkach lub w sferach intymnych życia.
- Odczuwasz przygnębienie, rozdrażnienie, nadużywasz alkoholu lub narkotyków, lub oprócz objawów lęku masz inne problemy ze zdrowiem psychicznym.
- Masz myśli lub zachowania samobójcze. W takim wypadku szukaj natychmiastowej pomocy.
Wczesne podjęcie leczenia daje lepsze rokowania.
Dzieci a zespół lęku uogólnionego – kiedy udać się z dzieckiem do lekarza?
Zespół lęku uogólnionego u dziecka może przyjmować specyficzne objawy. Rozważ wizytę u lekarza, jeżeli dziecko:
- Zamartwia się na tyle, że utrudnia mu to funkcjonowanie w szkole, w życiu społecznym lub domowym.
- Dziecko wykazuje częste objawy depresji, drażliwości, ma problemy ze snem, jedzeniem lub jest nerwowe. [10]
Kto leczy nerwicę lękową? Do jakiego lekarza udać się z podejrzeniem zespołu lęku uogólnionego?
Lekarz ogólny może skierować Cię do specjalisty z zakresu zdrowia psychicznego: psychiatry lub psychologa, ale możesz także udać się do bezpośrednio do tego typu specjalisty.
Czy da się wyleczyć nerwicę lękową?
Celem leczenia uogólnionego zespołu lękowego jest remisja, czyli stan praktycznie bezobjawowy, który odpowiada poprawie objawowej do 70% w stosunku do wartości wyjściowej. [11]
Czy nerwica lękowa powraca?
Mogą występować nawroty nerwicy lękowej, jednak celem leczenia farmakologicznego oraz terapeutycznego jest zapobieganie nawrotom.
Prewencja — czy mogę uniknąć nerwicy lękowej?
Jeżeli doświadczasz lęków, pomóc uniknąć lub spowolnić objawy nerwicy lękowej mogą następujące działania:
- Wczesne uzyskanie pomocy.
- Prowadzenie dziennika może pomóc wspierać śledzenie życia osobistego i pomóc Tobie oraz specjaliście zidentyfikować przyczynę stresu i co pomaga w lepszym samopoczuciu.
- Określenie priorytetów w życiu. Odpowiednie zarządzanie czasem i energią może zniwelować niepokój.
- Unikanie używek. Alkohol, narkotyki, nikotyna, a nawet kofeina mogą powodować lub nasilać stany lękowe. Odstawianie źródeł uzależnień może także być źródłem niepokoju, dlatego pomocna może być konsultacja lekarska, program leczenia czy grupa wsparcia.
Czy mogę mieć nerwicę i depresję naraz?
Tak, nerwicy często towarzyszą inne zaburzenia lękowe lub depresja.
Podsumowanie
Funkcjonowanie z uogólnionymi zaburzeniami lękowymi może być długotrwałym wyzwaniem, a lęk może zdominować Twoje życie. Na szczęście istnieje wiele metod leczenia, które mogą nauczyć Cię lepiej radzić sobie z lękiem i poprawić jakość życia. Leczenie terapeutyczne, farmakologiczne, techniki relaksacyjne oraz zmiana stylu życia mogą pomóc prowadzić normalne życie.
Źródła i przypisy:
- NCBI, Sadaf Munir; Veronica Takov: Generalized Anxiety Disorder, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28722900/.
- Mayo Clinic, Generalized Anxiety Disorder - Diagnosis and Treatment.
- BLM, ICD-10: inne-zaburzenia-lekowe.
- Icd10Data.com, Anxiety disorder, unspecified.
- Mayo Clinic, Anxiety Disorders.
- Cognitive functions in young adults with generalized anxiety disorder, 02.2019, nr 56, s. 1-7, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30458333/
- Mayo Clinic, Generalized Anxiety Disorder - Symptoms and Causes.
- NCBI, Treatment options for generalized anxiety disorder, Cologne, Germany: Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG); 2006.
- Pharmacotherapy for Generalized Anxiety Disorder in Adults and Pediatric Patients: An Evidence-Based Treatment Review, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30056792/.
- National Institute of Mental Health, Generalized Anxiety Disorder GAD.
- D. V. Sheehan, Attaining remission in generalized anxiety disorder: venlafaxine extended release comparative data, 2001; nr 62 Suppl 19, s. 26-31.