Spis treści:
Łysienie — co to jest i czy można mu zaradzić?
Łysienie to wypadanie włosów skóry głowy lub całego ciała. Łysienie może być objawem okresowym lub trwałym. Najpopularniejszą przyczyną łysienia jest starzenie się, jednak może wynikać ono z dziedziczności, zmian hormonalnych, chorób czy czynników zewnętrznych. Istnieją różnorodne sposoby przeciwdziałania łysieniu, jednak znalezienie odpowiedniego remedium na łysienie wymaga zidentyfikowania przyczyn występujących objawów. [1]
Jakie są przyczyny łysienia?
Przyczyny łysienia wiążą się z jednym lub wieloma z następujących czynników:
- Dziedziczność. Przyczyną łysienia najczęściej jest choroba dziedziczna, która pojawia się wraz z wiekiem. Jest to łysienie androgenowe.
- Zmiany hormonalne. Zmiany związane z ciążą, porodem, menopauzą i problemami z tarczycą mogą skutkować trwałą lub okresową utratę włosów.
- Choroby. Stany chorobowe takie jak łysienie plackowate, infekcje skóry czy trichotilomania mogą odpowiadać za łysienie.
- Leki i suplementy. Niektóre ze środków medycznych mogą powodować efekty uboczne w postaci łysienia.
- Radioterapia. Radioterapia może sprawić, że włosy mogą nie odrastać tak samo, jakwcześniej.
- Bardzo stresujące wydarzenie. Wstrząs fizyczny lub emocjonalny może powodować tymczasową utratę włosów.
- Fryzury, zabiegi fryzjerskie i niewłaściwa pielęgnacja włosów. Nieodpowiednie fryzury mogą powodować łysienie trakcyjne, a inwazyjne zabiegi fryzjerskie mogą powodować nawet wypadanie włosów, szczególnie, jeśli powstaną blizny. [2]
- Niezdrowy tryb życia. Może on prowadzić do niedoborów, które skutkują łysieniem.
- Używki. Uzależnienia od alkoholu, papierosów może skutkować wypadaniem włosów.
- Nadmierna ilość stresu. Prawdopodobnie nadmierna ilość stresu może długofalowo wpływać na wypadanie włosów.
Cykle wzrostu włosa – a łysienie
W celu zrozumienia typów łysienia warto poznać fazy wzrostu włosów. Jaki przebieg ma cyl wzrostu włosa?
- Faza angenu. Jest to faza wzrostu i może trwać 2-8 lat. Dotyczy ona zazwyczaj 85-90% włosów na głowie.
- Faza katagenu. To faza przejściowa, podczas której następuje kurczenie się mieszków włosowych. Trwa ona od dwóch do trzech tygodni.
- Faza telogenu. Inaczej faza spoczynku. Trwa ona od dwóch do czterech miesięcy, a pod koniec tej fazy włosy wypadają.
W przypadku krótszych włosów takich jak rzęsy, brwi, włosy na rękach i nogach występuje krótka faza angenu, trwająca około jednego miesiąca. [3]
Jakie są rodzaje łysienia i ich objawy?
Łysienie objawia się w różny sposób, zależnie od tego, jakie są jego przyczyny. Zakres utraty włosów może być od łagodnego przerzedzenia włosów po całkowite wyłysienie. Łysienie dzielone jest najczęściej na łysienie bliznowaciejące oraz łysienie niebliznowaciejące.
Łysienie bliznowaciejące
To rzadszy typ łysienia, który dotyczy 5% przypadków łysienia. W jego przypadku mieszki włosowe ulegają nieodwracalnemu zniszczeniu, a to prowadzi do trwałej utraty włosów. Do przyczyn tego typu łysienia należą:
- przyczyna limfocytarna (toczeń rumieniowaty dyskoidalny, liszaj płaski, centralne odśrodkowe łysienie cykliczne, pseudopela of Brocq)
- przyczyna neutofilowa (zapalenie mieszków włosowych, rozlane zapalenie mieszków włosowych)
- przyczyny wieloczynnikowe jak trądzik keloidalny.
Łysienie niebliznowaciejące
W przypadku łysienia niebliznowaciejącego możliwe jest odrastanie włosów, ponieważ mieszki włosowe są zachowane. Przyczyną utraty włosów jest zmiana cyklu kapilarnego. Do typów tego łysienia należą łysienie plackowate, grzybica, trichotillomania, telogenowe, angenowe oraz androgenowe. [4]
Szczególne przypadki typów utraty włosów
W ramach łysienia bliznowaciejącego oraz niebliznowaciejącego wyróżniamy następujące typy łysienia:
Naturalna utrata włosów
Postępuje wraz z wiekiem i jest stopniowa. U mężczyzn występuje najczęściej na czubku głowy i w postaci cofającej się linii włosów. U kobiet przerzedzenie obejmuje całą górną lub koronową powierzchnię skóry głowy, z pominięciem przedniej części. [5]
Łysienie plackowate
Najczęściej objawia się utratą włosów na okrągłych lub nieregularnych częściach skóry, czasami prowadząc do całkowitej łysiny. Utrata włosów może obejmować skórę głowy, brwi oraz brodę, a wypadanie włosów może być poprzedzone swędzeniem lub bolesnością skóry. Przyczyną tego rodzaju łysienia mogą być choroby autoimmunologiczne, ale mechanizmy tego procesu nie są do końca poznane. Leczenie tego typu łysienia obejmuje kortykosteroidy w postaci zastrzyków lub nakładane na skórę, krem antralinowy, minoksydyl i terapie łączone.
Łysienie telogenowe (telogen effluvium) – łysienie z powodu stresu
Łysienie, które następuje w fazie telogenowej cyklu życia włosów. Nagła utrata włosów może być powodowana wstrząsem fizycznym lub emocjonalnym, takim jak długotrwała choroba, poważna operacja czy infekcja. Przyczyną może być także nagła zmiana poziomu hormonów, szczególnie u kobiet po porodzie. Podczas czesania lub mycia mogą wypadać garstki włosów. Rzadko takie łysienie skutkuje dużymi łysymi plamami. Zazwyczaj taki objaw jest tymczasowy.
Łysienie anagenowe
Występuje w fazie anagenowej rozwoju włosów. To łysienie, które jest spowodowane ostrym urazem mieszków włosowych i powoduje to nagłe, rozproszone wypadanie uszkodzonych włosów. Może wystąpić w ciągu kilku dni.
Łysienie z powodu skutków ubocznych leków
Utrata włosów na całym ciele może mieć źródło w niektórych chorobach oraz zabiegach medycznych, takich jak chemioterapia doksorubicyną. Leki, które mogą powodować łysienie to leki stosowane w leczeniu raka, zapalenia stawów, depresji, w problemach z sercem, w leczeniu podgardy oraz wysokiego ciśnienia krwi. Leki to m.in. lit, beta-blokery, warfaryny, heparyny, amfetaminy, lewodopy. Po czasie włosy zazwyczaj odrastają.
Łysienie jako objaw innej choroby
Łysienie może pojawić się wskutek chorób takich jak: toczeń rumieniowaty układowy, kiła, zaburzenia tarczycy w postaci niedoczynności lub nadczynności, zaburzeń równowagi hormonów płciowych, poważnych zaburzeń żywieniowych. Zaburzenia odżywiania, restrykcyjne diety czy obfite miesiączki mogą powodować niedobory skutkujące łysieniem. Najczęściej są to niedobory:
- białka,
- żelaza,
- cynku,
- biotyny.
Łysienie z powodu grzybicy
Łysienie, któremu towarzyszy łuszcząca się lub łuskowata skóra, zaczerwienienie, obrzęk, sączenie się ze skóry oraz łamanie się włosów, może mieć przyczynę w grzybicy. Jest to forma łysienia plackowatego, częsta u dzieci. Leczenie obejmuje stosowanie leków doustnych przez 6-12 tygodni, na przykład terbinafiny czy i trakonazolu oraz stosowaniu szamponów z siarczkiem selenu czy ketokonazolem.
Łysienie łojotokowkowe - androgenowe
To najczęstszy typ łysienia, który występuje u 30-50% mężczyzn oraz około 30% kobiet w średnim wieku. Objawia się nadmiernym wytwarzaniem łoju przez skórę głowy, przetłuszczaniem się włosów, powstawaniem dużej ilości łupieżu i swędzeniem skóry głowy. Włosy wypadają najczęściej po bokach czoła i na szczycie głowy. Łysienie łojotokowe warunkowane jest dziedzicznością, wieloma genami, stężeniem androgenów we krwi, lokalnymi receptorami androgenowymi, podskórnym przepływem krwi przez skórę głowy, czynnością endokrynologiczną i czynnikami psychospołecznymi. Leczenie najczęściej obejmuje leki doustne.
Łysienie androgenowe u kobiet
Wzrasta liczba kobiet z łysieniem androgenowym, ale jego objawy są lżejsze niż w przypadku mężczyzn. Ryzyko łysienia androgenowego wzrasta wraz z wiekiem i dotyczy około 40% w wieku 50 lat i u kobiet, u których w rodzinie występowało łysienie (zarówno u kobiet, jak i mężczyzn). Może występować w dowolnym wieku po okresie dojrzewania, jednak najczęściej występuje po menopauzie. Przyczyn w tego typu łysienia upatruje się we wzroście aktywności androgenów.
Androgeny to hormony, które są konieczne do prawidłowego rozwoju mężczyn, ale u kobiet pełnią ważne funkcje takie jak regulacja popędu płciowego oraz wzrostu włosów. Wzrost androgenów może być powodowany dziedziczeniem, ale może wynikać także z chorób endokrynologicznych.
W przypadku łysienia androgenowego faza anagenu jest krótsza, co znacza, że odrastanie włosów trwa dłużej. Mieszek włosowy staje się mniejszy i wytwarza się krótsza, cieńsza łodyga włosa. Skutkuje to zastępowaniem grubych, napigmentowanych włosów, które żyją dłużej, włosami cienkimi I nienapigmentowanymi. [6]
Łysienie traumatyczne
Przyczyną tego rodzaju łysienia jest stosowanie inwazyjnych technik fryzjerskich, obejmujących:
- ciągnięcie włosów (np. ciasne zaplatanie, warkoczyki),
- narażenie włosów na wysoką temperaturę i skręcanie (stosowanie lokówki, prostownicy, gorących wałków),
- stosowanie silnych chemikaliów (rozjaśnianie, niektóre formy farbowania włosów, trwała ondulacja).
Kolejną przyczyną łysienia traumatycznego może być trichotillomania, zaburzenie psychiczne, które polega na kompulsywnym ciągnięciu, skręcaniu i wyrywaniu włosów, które mogą skutkować łysieniem. Wskazane jest leczenie psychiatryczne.
Przedwczesne łysienie — powszechny problem mężczyzn, ale i kobiet
Przedwczesne łysienie to wcześniej opisane łysienie androgenowe. Odpowiadają za nie nieprawidłowe odchylenia hormonów. Niektóre badania wskazują, że przedwczesne łysienie może mieć związek z występowaniem zespołu metabolicznego. [7] [8]
Niedobory żywienia a łysienie
Witaminy i minerały odgrywają ważną rolę w łysieniu. Uzupełnienie niedoborów może zapobiegać łysieniu lub spowolnić jego proces.
Makroskładniki a łysienie telogenowe czy androgenowe
W przypadku łysienia telogenowego i androgenowego zaleca się suplementację witaminy D. Popularnym powodem łysienia u kobiet jest niedobór żelaza. Jeżeli występuje niedobór żelaza i/lub ferrytyny, zaleca się jego suplementację wraz z przyjmowaniem witaminy C. Najczęściej uważa się, że suplementację żelaza powinno się stosować, jeżeli poziom ferrytyny wynosi < 40 ng/dL. W przypadku wegan z niedoborem żelaza zaleca się suplementację l-lizyną.
Wyniki co do wpływu poziomu cynku są niejednoznaczne. Łysienie może powodować toksyczność selenu oraz niedobór ryboflawiny. Wypadanie włosów może być powodowane niedoborem biotyny, ale nie ma istotnych dowodów, że suplementacja biotyną wspomaga porost włosów. Być może witamina B12 oraz kwas foliowy wpływają na łysienie, ale obecnie nie ma na ten temat jednoznacznych zaleceń. Wypadanie włosów może być powodowane hiperwitaminozą A.
Makroskładniki a łysienie plackowate
Łysienie plackowate wiąże się z niskim poziomem witaminy D. Zaleca się kontrolę oraz suplementację witaminą D, jeżeli jej poziom jest niski.
Kwestia niedoborów żelaza w łysieniu plackowatym nie jest jasna. W przypadku cynku okazuje się, że niższe jego stężenia występują u osób z łysieniem plackowatym, niż w grupie kontrolnej. Brakuje badań na temat roli selenu w łysieniu plackowatym.
Kwas foliowy oraz witamina B12 może mieć wpływ na łysienie plackowate, ale brakuje danych na temat działania suplementacji w takim przypadku. Nie ma także badań co do suplementacji biotyną w przypadku łysienia plackowatego. [9]
Czy można zapobiec łysieniu lub opóźnić proces łysienia?
Istnieje wiele metod stosowanych w przypadku łysienia. Obejmują one środki farmakologiczne, odpowiednią pielęgnację skóry głowy oraz włosów, zmianę stylu życia, zabiegi oraz operacje.
Zapobieganie łysieniu
Można zapobiegać niektórym typom łysienia. Prewencja utraty włosów obejmuje:
- Kontrolę stresu.
- Zbilansowaną dietę.
- Odpowiednie techniki fryzjerskie.
- Jeżeli to możliwe, zmianę leków na takie, które nie powodują łysienia.
- Łysienia wskutek infekcji grzybiczych można uniknąć poprzez utrzymywanie włosów w czystości, niedzielenie grzebienia, szczotki i okryć głowy.
- W przypadku łysienia dziedzicznego można stosować niektóre leki. [10]
Kiedy i do jakiego lekarza udać się z problemem łysienia?
Zazwyczaj ludzie tracą 50-100 włosów dziennie i nie dostrzegają tego, ponieważ wyrastają nowe włosy. Łysienie obserwujemy, jeżeli nie wyrastają nowe włosy, na miejscu tych, które wypadły. Warto rozważyć konsultację lekarską, jeżeli zauważysz:
- Gwałtowną, nierównomierną lub dużą utratę włosów podczas czesania, lub mycia włosów.
- Szybką utratę włosów.
- Utratę włosów w wieku kilkunastu lub dwudziestu lat.
- Utracie włosów towarzyszy ból lub swędzenie.
- W miejscach utraty włosów występuje czerwona, łuszcząca się skóra.
- Występuje u Ciebie umiarkowany lub ciężki trądzik.
- Można zauważyć u Ciebie łysiejące miejsca na brwiach i brodzie.
- Przybierasz na wadze, występuje u Ciebie osłabienie mięśni, nietolerancja niskich temperatur czy zmęczenie.
W przypadku cofania się linii włosów u kobiet wczesne leczenie może pomóc zapobiec trwałemu łysieniu. Utrata włosów to nie tylko kwestia estetyczna, a czasami jej przyczyną są choroby podstawowe, dlatego szczególnie warto rozważyć wizytę u lekarza, jeżeli zaobserwujemy u siebie objawy łysienia.
Lekarzem zajmującym się nadmierną utratą włosów jest dermatolog. Jednak, na początku możesz także rozważyć wizytę u lekarza ogólnego.
Trycholog — prawdziwy lekarz, czy wymysł współczesnego świata?
Istnieje specjalizacja w trychologii klinicznej, która zajmuje się chorobami włosów, szczególnie ich wypadaniem. Nie jest to terapia alternatywna czy komplementarna. Większość trychologów nie posiada jednak kwalifikacji medycznej i posiada wiedzę w granicach wyspecjalizowanej dziedziny. Kluczowe, aby udając się do trychologa właściwie ocenić jego kompetencje, ponieważ część swoje działanie opiera głównie na marketingu. [11]
Diagnostyka łysienia - czy zawsze istnieje przyczyna, którą można odnaleźć?
Najpopularniejszym typem łysienia jest łysienie androgenowe, jednak nie zawsze ustalenie przyczyny łysienia może przebiegać łatwo. Wizyta lekarska najprawdopodobniej rozpocznie się od wywiadu na temat diety, sposobu pielęgnacji włosów, informacje na temat występujących innych chorób i dolegliwości oraz chorób w rodzinie. Lekarz może zapytać także o przyjmowane leki, witaminy i suplementy diety. Przeprowadzone może zostać także badanie fizykalne. Procedura diagnostyki łysienia może obejmować:
- Przeprowadzanie badań krwi, w celu wykrycia możliwych chorób podstawowych powodujących łysienie.
- Test wyrywania. Delikatne pociągnięcie włosów może pomóc określić etap procesu łysienia.
- Biopsja skóry głowy. Pobrane mogą zostać próbki ze skóry lub kilku włosów pobranych ze skóry głowy wraz z cebulkami w celu wykonania badań pod mikroskopem. Takie kroki mogą pomóc ustalić, czy przyczyną łysienia jest infekcja.
- Mikroskopia świetlna. Jest to badanie, które służy do badania włosów przyciętych u nasady w celu wykrywania możliwych zaburzeń w obrębie łodygi włosa.
Czy łysienie można wyleczyć?
Niektóre typy łysienia podlegają leczeniu, inne są na nie odporne. Konieczne jest ustalenie rodzaju łysienia i jego powodów, aby móc dobrać właściwe sposoby przeciwdziałania.
Co na łysienie? Farmakologiczne leczenie łysienia
Zależnie od przyczyny łysienia, zalecenia mogą być następujące:
- Jeżeli łysienie jest powodowane chorobą podstawową, należy wprowadzić leczenie tej choroby.
- Jeśli utrata włosów wynika ze stosowania leków, lekarz może zalecić zmianę leków lub odstawienie.
- Jeżeli przyczyną łysienia są niedobory, lekarz może zalecić stosowanie leków lub suplementów oraz kontrolne badania krwi.
W przypadku leczenie packowatego, stosuje się leki takie jak:
- Minoxidil. Jest to lek dostępny bez recepty. Występuje w formie płynu, pianki lub szamponu. W celu uzyskania większej skuteczności, kobiety powinny nakładać produkt raz dziennie, a mężczyźni dwa razy dziennie. Lek stosowany jest w celu stymulacji odrastania włosów lub spowolnienia tempa ich wypadania. Wymagany okres stosowania leku to co najmniej sześć miesięcy. Pożądane skutki działania leku mogą pojawić się po kilku miesiącach od końca kuracji. Możliwe skutki uboczne leków obejmują podrażnienie skóry głowy, niepożądany wzrost włosów na skórze twarzy i rąk.
- Finasteryd. Lek ten wymaga recepty i codziennego przyjmowania w formie tabelek. W przypadku mężczyn lek może powodować spowolnienie utraty włosów lub stymulować porost nowych włosów. Skutki leczenia mogą być widoczne po kilku miesiącach od stosowania. W celu podtrzymania działania leków konieczne może być jego dalsze przyjmowanie. Lek ten może nie mieć tak skutecznego działania u mężczyzn po 60 roku życia. Możliwe, rzadkie skutki uboczne stosowania finasterydu to zmniejszenie popędu płciowego, funkcji seksualnych oraz zwiększone ryzyko raka prostaty. Kobiety w ciąży powinny unikać dotykania pokruszonych czy połamanych tabletek finasterydu.
- Pozostałe możliwe do stosowania leki to: spironolakton i duatasteryd.
Sposoby leczenia łysienia – zabiegi
Akupunktura a łysienie androgenowe
Łysienie łojotokowe powodowane jest nagromadzeniem dihydrotestosteronu w mieszku włosowym, dlatego jednym ze sposobów jego leczenia może być akupunktura. Akupunktura może regulować lokalny przepływ krwi na głowie, a to może wpływać na nagromadzanie się dihydrotestosteronu. [12]
Proponuje się, aby ten rodzaj łysienia leczyć poprzez podwiązanie tętnic skroniowych powierzchniowych oraz tętnic usznych tylnych w celu zastąpienia dynamiki krążenia tętniczego dynamiką krążenia kapilarnego. Działanie to powoduje niedotlenienie, które hamuje układy enzymatyczne i zmniejsza nocne działanie androgenów i czynników lipidowych na efektory łojotokowej. Skutkuje to znacznym zmniejszeniem produkcji łoju i poprawą stanu mieszków włosowych. [13]
Energetyczne metody fizyczne
To metody, które dzięki jonoferazie i ultradźwiękom dostarczają leki, które mogą sprzyjać terapii miejscowej łysienia.
- Jonoferaza to technika zastosowania niewielkiego prądu elektrycznego na powierzchni skóry w celu zwiększenia i kontroli dostarczania leków. Bardzo korzystne wyniki uzyskano w badaniach, w których stosowano siarczan minokdydylu.
- Sonosferaza to wykorzystanie fal ultradźwiękowych o niskiej częstotliwości, które wspiera dostarczeniu leków w leczeniu miejscowym łysienia dzięki wzrostowi temperatury skóry, co zwiększa jej przepuszczalność oraz kawitacji akustycznej zwiększającej przenikanie leków o dużej masie cząsteczkowej. Leczenie przy użyciu metylopredizonolu skutkowało częściowym odrostem włosów u 57% pacjentów oraz całkowitym odrostem u 29% badanych. W przypadku zastosowania tej metody z cyklosporyną u 33% pojawił się częściowy odrost, a u 34% pełny. [14]
Metody mechaniczne
Meteody mechaniczne, które wspierają skórną penetrację leków przeciw łysieniu to mikroigłowanie oraz reakcja musująca na skórze.
- Mikroigłowanie to metoda zwiększająca dostarczanie leków miejscowo. Metoda jest małoinwazyjna oraz bezbolesna. Polega na przesuwaniu igieł po skórze w celu perforacj warstwy rogowej naskórka. Wpiera to tworzenie kolagenu, neowaskularyzację oraz produkcję czynników wzrostu w leczonych miejscach, a to dzięki ułatwionej penetracji lekami, zwiększa porost włosów. W badaniu z 2013 roku 82% leczonych tą metodą pacjentów zgłosiło ponad 50% poprawę. [15] W innym badaniu mikronakłówanie przyniosło skuteczność u 37% kobiet i 35% mężczyzn. [16]
- Musujące granulki z minoksydylem. Preparat w tej formie po nałożeniu na skórę I zwilżeniu wyzwala powstawanie pęcherzyków zwiększając mobilność cząsteczek minokdysylu, co skutkuje gromadzeniem się produktu w przydatkach skórnych. Badania przeprowadzone na świniach wykazały czterokrotny wzrost skuteczności tej metody w stosunku do stosowania leku bez wspierania penetracji skóry. [17]
Inne sposoby na łysienie
Wsparciem przy utracie włosów może być dobór odpowiedniej pielęgnacji włosów. Mogą być to produkty dodające objętości, farbowanie włosów, wybrana fryzura i sposoby stylizacji. Pomocne mogą być także peruki i przedłużenie włosów. W swoim zakresie możesz wprowadzić następujące działania:
- Odpowiednia koloryzacja włosów może nadać im objętości.
- Masowanie skóry głowy podczas mycia może stymulować przepływ krwi do niej oraz mieszków włosowych.
- Skrócenie włosów oraz cieniowanie może dodać włosom objętości.
- Wsparcie w przypadku utraty włosów może dać wybór odpowiedniego rodzaju szamponu, np. szamponów nadających objętości, bez detergentów zawierających siarczany.
- Odpowiednie zastosowanie produktów zwiększających objętość. [18]
- Metanolowy ekstrakt z Eclipta alba może wspierać wzrost włosów. [19]
- Miejscowe stosowanie oleju z pestek z dyni może stymulować wzrost włosów w przypadku leczenia łysienia typu męskiego. Przyczyniać się do tego działania mogą wolne kwasy tłuszczowe oraz fitoestrogeny, oraz witamina E. [20]
Chirurgiczne metody leczenia – przeszczep włosów
Operacja przeszczepu włosów polega na pozyskaniu włosów z porośniętej jeszcze skóry głowy i przeszczepieniu w łysym miejscu. Każda łatka włosów zawiera w takim przypadku od jednego do kilku włosów, a czasami pobierany jest pasek skóry zawierający grupy włosów. Podczas zabiegu podawane są leki łagodzące dyskomfort. Nie jest wymagana hospitalizacja. Nieraz trzeba wykonać więcej niż jeden zabieg. Możliwe skutki uboczne przeszczepu włosów obejmują:
- krwawienie,
- siniaki,
- obrzęk,
- infekcję.
Jeżeli przyczyną łysienia jest dziedziczenie, łysienie może nadal postępować.
Sukcesem jednak może nie skończyć się wykonanie tej operacji, jeżeli cofanie linii włosów nie jest powodowane łysieniem, a napięciem ścięgna – czepca ścięgnistego, który jest wspólny dla mięśnia potyliczno-czołowego oraz mięśnia skroniowo-ciemieniowego.
Terapia laserowa na łysienie
Niektóre badania wykazały, że działanie lasera może wspierać zagęszczenie włosów, jednak nieznane są długofalowe efekty stosowania tej metody na łysienie. [21]
Podsumowanie
Utrata włosów to naturalny proces, jednak czasami pojawia się zbyt szybko i zbyt intensywnie. Włosy są ważnym elementem wyglądu, dlatego łysienie często wpływa istotnie na samoocenę. Dziś istnieje wiele metod, kosmetycznych, farmakologicznych i zabiegów, które mogą pomóc zapobiegać oraz leczyć łysienie. Dzięki temu jakość życia pacjentów może ulec poprawie.
Źródła i przypisy:
- Mayo Clinic: Hair loss – Diagnosis and Treatment.
- Mayo Clinic: Hair loss – Symptoms and Causes, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hair-loss/symptoms-causes/syc-20372926
- Cleveland Clinic: Hair loss in women.
- Topical Treatment for Scarring and Non-Scarring Alopecia: An Overview of the Current Evidence, Clin Cosmet Investig Dermatol. 2021; nr 14, s. 485–499, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8126704/
- Harvard Health Publishing: Hair loss.
- Drugs.com: Female Pattern Baldness.
- S. Chakrabarty, R. Hariharan, Dg. Gowda, H. Suresh, Association of premature androgenetic alopecia and metabolic syndrome in a young Indian population, 04.2014, nr 6(2), s. 50-3.
- Hormonal profile in Indian men with premature androgenetic alopecia, 04.2013, 5(2), s. 69-7, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24403767/
- H.M. Almohanna, A.A. Ahmed,J.P. Tsatalis,and A. Tosti: The Role of Vitamins and Minerals in Hair Loss: A Review, Dermatol Ther (Heidelb), 03.2019, nr 9(1), s. 51–70.
- Drugs.com: Hair-loss, https://www.drugs.com/health-guide/hair-loss.html
- J. Mason, The role of the trichologist, Clin Exp Dermatol, 06.2002, nr 27(5), s. 422-5.
- A randomized controlled clinical study of acupuncture therapy for Seborrheic alopecia in young and middle ages, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7220544/
- R.E. Marechal: New treatment for seborrheic alopecia: the ligature of the arteries of the scalp, J Natl Med Assoc, 10.1977, nr 69(10), s. 709-11.
- Topical Treatment for Scarring and Non-Scarring Alopecia: An Overview of the Current Evidence, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8126704/
- A Randomized Evaluator Blinded Study of Effect of Microneedling in Androgenetic Alopecia: A Pilot Study, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3746236/
- Preliminary results of the use of scalp microneedling in different types of alopecia, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31254437/
- Effervescent tablets: a safe and practical delivery system for drug administration, 04.2016, https://www.researchgate.net/publication/301640133_Effervescent_tablets_a_safe_and_practical_delivery_system_for_drug_administration
- Cleveland Clinic, Hair loss in women.
- Eclipta alba extract with potential for hair growth promoting activity, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19481595/
- V. Hajhashemi, P. Rajabi, M.Mardani: Beneficial effects of pumpkin seed oil as a topical hair growth promoting agent in a mice model, Avicenna J Phytomed. 12.2019, nr 9(6), s. 499–504.
- Mayo Clinic: Hair loss - Diagnosis and Treatment.